Managers moeten onthaasten

vrijdag 09 februari 2007

Gepubliceerd in Info Regio 

Haastige spoed van managers is zelden goed

De klok geeft managers de ultieme controle over hun werk. Door de tijdsdruk voelen ze zich echter gedwongen om nog sneller te beslissen. Ook hebben ze steeds minder tijd om een visie te ontwikkelen. Tijd dus om te onderzoeken of het niet anders kan.

Topmanagers hebben in toennemende mate last van hoge werkdruk. De omvang van hun werk neemt toe. Ook werken ze steeds harder. “Keerzijde van deze versnelling is dat ze verkeerde beslissingen nemen, hun werk niet afkrijgen of de rommel achterlaten voor hun opvolger,” stelt de Heemsteedse organisatie-antropoloog Dr. Ida Sabelis in haar proefschrift Managers Time, A study of times in the work and life of topmanagers. “Ook hebben ze minder vrije tijd of raken overspannen.”

De manier waarop leidinggevenden omspringen met hun tijd bepaalt volgens Sabelis hun overbelasting. “Ze delen hun werk efficient in, maar krijgen geen extra vrije dagen. In de tijd die ze uitsparen, gaan ze nog harder werken. Hun kijk op management beweegt zich vrijwel uitsluitend binnen de kaders van de kloktijd. Veel gangbare managementliteratuur stimuleert hen bovendien om te plannen, taken in te delen en op het juiste moment de dingen te doen.”

De dominantie van de kloktijd komt niet uit de lucht vallen. Het idee dat tijd beheersbaar is, ontstaat tijdens het tijdperk van de industrialisatie. Met de komst van machines krijgen bedrijven meer greep op de productie. Ook het personeel moet voortaan elke minuut efficient en nuttig besteden, zoals de opvatting ‘tijd is geld’aangeeft. “Dit streven leidt echter tot een steeds sterker ‘uitbenen’van de taken van werknemers die steeds meer doen in minder tijd. Ze staan daar niet bij stil totdat ze burnt-out raken en zien dat anderen de ratrace verliezen.”

Het kan ook anders. Managers in andere culturen laten zich minder opjutten door de wijzers van de klok. “In sommige landen is het bijvoorbeeld geen halszaak om op tijd te komen.” Ook bestaan andere ritmes die van invloed zijn op de bedrijfsvoering. In haar proefschrift wijst Sabelis op het verstrijken van de seizoenen, temperatuurschommelingen en de ‘biologische klok’. “Ontkenning van deze ‘natuurlijke’tijdscycly kan nadelig zijn voor de gezondheid. Als een werknemer bijvoorbeeld te lang nachtdiensten draait breekt hem dat vroeg of laat op.”

Meer variatie in het werkritme lijkt dus het devies. “Veel managers hebben echter de neiging om te versnellen of te onthaasten. Zij verliezen uit het oog dat er ook nog ‘iets’ tussenin ligt. Bij het nemen van belangrijke beslissingen moeten ze de tijd nemen om verbanden te leggen. Soms is het beter om te wachten tot de tijd rijp is. Ook lossen problemen zich soms vanzelf op.”

door Jessica de Jong